Kukulka

Fülszöveg

MINIATŰRT PORTEPIANOWE DAQUIN Skqpe uiiadonioáci biográf iczne o Louis-CIaiide Daqiiinie. jakinii dysponujemy. dotyczq lu przc-umzajqcej mierze jego artystj^cznych sukcesóiD, a nic oricntujf) nas nie nial zupeinie w osobístpm zyciu tego popuiarnego za czusöu) Lud-tuika XIV i XV organisly, klaiues;]-nistf) i kompozytora. Karierç smq rozpocz^í Daquin jako jcdno z íny-luohijqcych zauiszc podziu) ,.cudow-nych dzteci". Przedsiauiiony na diuorze króleiuskim szeácioletni mlr-tuoz ujzbudzil zachiu^)t Luduiíka XlV.Postçpy, jiikie czyni} zwtaszcza U) grze na oiganach, s{| istotnie zr-dziiuiaj^ce; juz lu diuunastyin roku z)|cÍH objq} odpoioicdzialne stano-uiisko orguni.stji przy orkieütrze jed-nego z paryskich koáciotóiu. Odtqd luspina siç coraz lu^izej. piastuj^c urz^'dy organisty przy nnjbardziej znanych orkiestruch ko^clelnych Par^i/.d, przy czyin luspólzHUiodníczy z poiuo(lzt*iit'm m. i. z J.-Ph. Rameau. Stanowisko organisty ui kla-sztorzc Cordeliers oroz posadç u) Chapelle Royale... Tovább

Fülszöveg

MINIATŰRT PORTEPIANOWE DAQUIN Skqpe uiiadonioáci biográf iczne o Louis-CIaiide Daqiiinie. jakinii dysponujemy. dotyczq lu przc-umzajqcej mierze jego artystj^cznych sukcesóiD, a nic oricntujf) nas nie nial zupeinie w osobístpm zyciu tego popuiarnego za czusöu) Lud-tuika XIV i XV organisly, klaiues;]-nistf) i kompozytora. Karierç smq rozpocz^í Daquin jako jcdno z íny-luohijqcych zauiszc podziu) ,.cudow-nych dzteci". Przedsiauiiony na diuorze króleiuskim szeácioletni mlr-tuoz ujzbudzil zachiu^)t Luduiíka XlV.Postçpy, jiikie czyni} zwtaszcza U) grze na oiganach, s{| istotnie zr-dziiuiaj^ce; juz lu diuunastyin roku z)|cÍH objq} odpoioicdzialne stano-uiisko orguni.stji przy orkieütrze jed-nego z paryskich koáciotóiu. Odtqd luspina siç coraz lu^izej. piastuj^c urz^'dy organisty przy nnjbardziej znanych orkiestruch ko^clelnych Par^i/.d, przy czyin luspólzHUiodníczy z poiuo(lzt*iit'm m. i. z J.-Ph. Rameau. Stanowisko organisty ui kla-sztorzc Cordeliers oroz posadç u) Chapelle Royale zajmnje Daquin az do ámierci. Podstaiuy znakomítej, odznaczajqcej stç mlstrzou\skq pre-cyzjq gry — wyaoko cenionej przez iuspóh:zesnych mu — otrzymaí Daquin od áuiietnego organisty oraz koiupozytora L. Marchanda, dia któ-rego synipaliç i uznanie zachou^al tez do korica zycia. Marchand nie byl prawdopodnbnie pierirszyni i jedynpm jego nauczyclelem, nie-wqtpliwie jednak mial najistotniej-wplyui na nksztahowanie siç techniki gry Daqnina. Studia kom-pozylorskie odbyl Duquin pod kie-runkieni N. Berniera, kompozytora, a U) lütach ] 704—26 kierownika znanej paryskioj S-te Chapelle. Bio-grafou)ie nie uispominajq. aby Daquin kiedykoIu)iok wyjezdial z Pa-ry^.d. tu urodzil siç w roku 1694 i znifiri tu 1772. Jedyny jego syn, Fhiiipp(N nic odziedziczyl jego zdol-noácl tniizycznych: znany jest jako
autor diDóch ?ródlowo cennych po-zycji o sztucp, litcraturze, naucc i slaiunyrh ludziach czasóiu fjiduil-ka XV. Do historli przeszedi Daquin jako autor zyuiej do dzi.s nuizyki klauie-synouiej. nie trac^cej nie ze siiiych niuzycznyrh u'artoáci przy uiykony-tiianiu jej na fortrpianie. Ttuórczy jego dorubek oprórz duiöch zhioröu) kompozycjt klauiesynouiych: Pieces de. clavecin (1735) oraz l\'oëls pour l'orgue on le clai>erin — obcjiiiuje kantatç La Rose, inoteiy, uimory organouie, iria. O ile w forinie sutych utu>orów jest Daquin lypouiyin przcdstauilcie-lem szkoly irancuskiej, to peina ofcktóii), o uiirluozouiskim zaciçcht technika, operujtica .szyhkimi pasa-zami, przcplatanyml poslçpami u) oktairach. oraz czçste zmiany reie-strów oktauiouiych zblizajq go do mloskiego niistrza klaujesynu — Do-menlca Scnrlatticgo. Slylistycznie przynalezy Daquin do szkoly fran-cuskich kluuiesynistóut, gdzie zaj-muje miejsce obok F. Couperina, L. Marchanda, F. Dandrieu oraz J.-Ph. Rameau. Szltola ta obejmuje siui) lu^órczq dzialalnoáciq drugq poloiuç XVII i piiTu»szq XVllI uiieku; (iniezaleznila siç ona od uiplyuióuj instrumcnlalnej muzyki wlo.ckiej. przezyujajqcej utóiuczas okres uizmozonego rozu'oju, « co uiiçcej — doprowadziufszy francuskq muzykç klaiuesynowQ do bujnego rozku'itu, promieniowala na inné oárodki europejskie. Znamicnnymi cechami stylu francuskich klauiesynistóiu sq prostota i przejrzy.stoáő konstrukcji, zdecydowana d^znoác do homofo-nicznego sposobu tnyi^Ienin (tuido* czna zuilaszcza u J.—Ph. Rameau), áiuiezoáé mclodycznej i rytniicznej inwencji oraz — bardzo znamienna dia muzyki francuskiej — progra-mou^oáó i iluRlracyjno!ió. Szczególnie kultyuiouianymi wf^ród klauiesyni-stóu) formami byly miniatura kla-iiiesynouia oraz przcjçta z muzyki lutnioujcj snita, lu postaci nadanej jej przez Couperina (który usunqi ze suity, ziiianej przezrrt Ordre, pier-miastck mylqcznie taneczny, uipla-laj^c miçdzy jej zasadnicze czçaci intermezza uj formie arii, ronda itp.). W minlaturze klamcsynoiuej silnie dochodzq do giosu elementy ilustra-cyjne, podkre^lone cliarakterystycz-nymi tytulami, jak: Kxtra, VVichrp. Sielanki. Tambur^'n itp. KUKULKA Siynno ta miniatura ukazala siç w zbiorze utuiortím klauiesyno-uiych Daqulna z roku 1735. Kom-pozytor mybral moment ilustracyjny iatu)y do zrcalizoutania pro.slymi érodkiimi muzycznymi dziçki „mu-zycznym" mlaáciuioáciom nauiob)- tuania kukulki. Matotercjuiiiy motyw .,kukiiknn'y" ])0)aiiMa «iç u> utuio-rzo lia lit- sfiguroiiianfgo, ulrzyiiia-tiego ui (Irohnych uuirlosciach gloKU akonipaníují|c:cgo, a ini(*jMi:aini prze-uiijtt siç tiik/,' i poprzf'z iiu-lodykç ftgiiriirji. Poczolkomo niotyiu ilii.slrii-cyjny ziiajdiijt! siç ui giosic (loinyni. ui dalszym przebiegu utiuoru pod-lega przemieszczaniu, a ponadlo stylizacji intt-ruialouu'j, üpoinodoma-nej uizgiçdami harmonicznymi. Naáladouianie ptasich odglosóuj nalezalo od wiekóui do ulubionych efektóiu muzyki poslugujqcej siç momentami iluslracyjnynii; pou.<o-diijqc boiuiem odpoujiednie skoja-rzenia bylo jednym ze sposobóui wprouiadzenia sluchacza bezpoáred-nio U} atmosferç sugerowanq przez kompozytora. Na czolo motywóiu naáladouiniczych wysunql siç po-(uszechnie znany, a tyin samym hituiy do rozpoznania motyw nauiolyiuania kukulki; spolyka siç go czçsto w literaturze muzycznej. öd staroan-gielskiego kanonu Sing Cuchoo po-czqmszy, poprzez ,.S^'Hj/on/e pasto-ralnq Beelhovena. az do czasów najnowszych. Podobnie jak u^içkszoaé miniotur Couperina czy Rameau, Kuhulka (Le Coucou) Daquina ujçta jest ui formç ronda. Vissza