Közös úton

Fülszöveg

Miejsce pami^tkowe árodka geo^aficznego historycznych W^ier zaajduje si? w malym mieácie w województwie Békés (Szarvas). Województwo Békés jest polozone w pohidniowo-wschodniej cz?áci kraju, w poblizu granicy ramunskiej. Na tych obszarach, podówczas centralnych, lecz prawie zupehiie wyludnionych, po pokoju z Turkami zawartym w 1718-tym roku rozpocz^lo si? powracanie i zasiedlanie ludnoáci z ówczesnych regionów kraju, w pierwszym rz^dzie z komitatów niemieckich. Obok WQgrów w znacznej liczbie przybyli w wi^kszosci ewangeliccy Stowacy z Gómych W^ier, Niemcy z póhiocnej cz^áci Bawarii i innych komitatów niemieckich, a Rumuni z blizszego Bihoru i Banatu. Cz^áé dalekich potomków tych pracowitych ludzi pomimo ciqzkich doswiadczen historycznych do dzis zyje posród okoio 385.000 ludzi zamieszkuj^cych województwo Békés, zachowuj^c wiar?, obyczaje, po cz^áci mow? ojczyst^swoichprzodków,ipiel§gnujesw^nabieraj^cq,wartoscikulturq.
W naszym bogatym w rzeki i wody termalne województwie warto... Tovább

Fülszöveg

Miejsce pami^tkowe árodka geo^aficznego historycznych W^ier zaajduje si? w malym mieácie w województwie Békés (Szarvas). Województwo Békés jest polozone w pohidniowo-wschodniej cz?áci kraju, w poblizu granicy ramunskiej. Na tych obszarach, podówczas centralnych, lecz prawie zupehiie wyludnionych, po pokoju z Turkami zawartym w 1718-tym roku rozpocz^lo si? powracanie i zasiedlanie ludnoáci z ówczesnych regionów kraju, w pierwszym rz^dzie z komitatów niemieckich. Obok WQgrów w znacznej liczbie przybyli w wi^kszosci ewangeliccy Stowacy z Gómych W^ier, Niemcy z póhiocnej cz^áci Bawarii i innych komitatów niemieckich, a Rumuni z blizszego Bihoru i Banatu. Cz^áé dalekich potomków tych pracowitych ludzi pomimo ciqzkich doswiadczen historycznych do dzis zyje posród okoio 385.000 ludzi zamieszkuj^cych województwo Békés, zachowuj^c wiar?, obyczaje, po cz^áci mow? ojczyst^swoichprzodków,ipiel§gnujesw^nabieraj^cq,wartoscikulturq.
W naszym bogatym w rzeki i wody termalne województwie warto odwiedzic raj dia w^dkarzy (dolina rzek Körös), nowoczesne k^ieliska lecznicze (Gyula, Orosháza-Gyopáros), imprezy oferuj^ce specjalnoáci gastronomiczne (Békéscsaba, Festiwal Kielbasy), a zawsze mozemy spotkac si? z mieszkajqcymi tu ludzmi i ich, strzezonymi jak skarb zwyczajami narodowosciowymi.
Tlumaczenie: Zabaglo Síawomir
Békés megye az ország délkeleti részén a román határ mentén fekszik. A történelmi Magyarország földrajzi központjának emlékhelye egy Békés megyei kisvárosban (Szarvas) található. Az akkor központi de szinte teljesen néptelen vidékre, a törökökkel 1718-ban megkötött béke után megkezdődött a korabeli országrészekből és elsődlegesen a német tartományokból a lakosság vissza, illetve letelepítése. A magyarok mellett jelentős számban érkeztek többségében evangélikus szlovákok Felső-Magyarországról, németek Bajor- ország északi részéről s más német tartományokból, míg románok a közelebbi Biharból és Bánátból. E sokat dolgozó emberek kései leszármazottainak egy része a történelem kemény megpróbáltatásai ellenére ma is itt él - Békés megye megközelítően 385000 fő lakója között - továbbörökítve ősei hitét, szokásait, részben anyanyelvét s ápolja felértékelődő kultúráját.
A folyó és termál vizekben gazdag megyénk horgászhelyei (Körösök völgye), korszerű gyógyfürdői (Gyula, Orosháza - Gyopáros) gasztronómiai különlegességet nyújtó rendezvényeit (Békéscsaba, Kolbászfesztívál) érdemes látogatni s mindenhol találkozhatunk az itt élő emberekkel és értékként őrzött nemzetiségi hagyományaikkal is.
Hevesi József
Judeful Bichi§ se intínde in sud-estul Ungariei, la granifa cu Románia. Centrul geografic al Ungarieí istorice se aflá in órádéiul Szarvas din acest judej. Aceste meleaguri pe vremuri au devenit aproape pustíí, iar dupá incheierea pácii din 1718, au fost repopulate mai ales de germani sosi{i din tinuturi nemte^ti. Pe lángá unguri, au venit aíci de pe teritoriile nordice ale Ungariei, intr-un numár considerabíl, slovaci de religie evanghelicá, germani din nordul Bavariei §i din alte zone, precum §i romani din Bihor 5Í din Banat. Mul{i dintre descendenfii acestor oameni trecuji prin vremuri de grea cumpáná - ín ciuda vicisitudinilor istorice - traiesc §í azi aici printre ceí aproxímativ 385 000 de locuitorí aí jude^uluí Bichi§. O maré parte a urma§ílor i§i pástreazá obíceíurile (partíal limba) §í cultura strámo§ilor.
Judeful e bogát in rauri §í ape termale, in locuri de pescuit (valea Cri§ului). Báile din Giula, Orosháza, Gyopáros, gastronomia localá, Festívalul camafului din Bichijciaba atrag oaspeti cárora le oferá prilejuri de cunoa§tere a oamenílor §i a valorilor traditíonale de pe aceste meleaguri.
Traducere: Maria Gurzáu Czeglédi
Békesská zupa lezí v juhovychodnej casti Mad'arska, pozdiz rumunskych hraníc. Pamatník, oznacujúci geograficky stred byvalého Uhorska, sa nachádza v malom mestecku v Béke§skej zupe, v Sarvasi. Do tohoto, V mínulostí centrálneho, ale takmer úplne vyl'udneného príestoru, po uzavretí míeru s Turkami v roku 1718, zacalo osídl'ovaníe, respektíve presídl'ovaníe obyvatel'stva, predovsetk^ z ínych castí krajíny a z nemeckych dfzav. Popri Mad'aroch v znacnom pocte príchádzali sem evanjelickí Slováci zo sevemého Uhorska, Nemei zo sevemej castí Bavorska a ínych castí rise, kym Rumuni sa prisfahovalí z blízkeho Bihoru a Banátu. Őast" dnesnych potomkov tychto pracovitych l'udí í napriek fazkym skúskam hístórie zíje dodnes tu, medzí temer 385.000 obyvatermí Békesskej zupy-zachovávajúc víeru svojíchpredkov, zvyky, zőastí aj svoj materinsky jazyk, pestujc svoju stálc hodnotnejSiu kultúra. NaSa zupa je známa svojímí ríekamí a thermálny mi kúpel'mi.
Oplatí sa zastavif v üdolí Körösu na rybaőku, navstívif termálne kúpalíská (Gyula, Orosháza-Gyopáros), gastronomícké podujatia, festívaly (Békesská Caba - festíval cabíanskej klobásy), vsadé je moznosf stretnút' sa s tu zijúcimí l'udmi a národnostn^í tradícíamí, chránenymí ako velTcé hodnoty.
Prelozil: LászikMichal Vissza