Stanislaw Ignacy Witkiewicz

Fülszöveg

zapoznanie siç z osobowosciq Witkiewicza jest nieodzownym warunkiem pelnego wnikniçcia w najglçbszy sens jego filozoficznego dziela. Obdarzony wybitnym poczuciem humoru, tym humorem maskowal w duzej mierze swojq osobowosc. Totez kto nie znal go blizej, dostrzegal przewaznie zawsze tylko maskç. Ta maska pokrywala dystans, który go dzielil od otoczenia; stwarzala sztuczn^ bliskosc, której wlasciwie nie bylo i bye nie mogto. Gdy maska ta czasami opadala, ukazywal siç na chwilç czlowiek straszliwie samotny, ponury, rozbity wewnçtrznie, wstrz^sany potçznymi pasjami, miotany wichrem nie znanych przeciçtnemu czlowiekowi uczuc metafizycznych, czlowiek wspanialy, twórczy i na wskros tragiczny. Ale maska autoironii, mimo iz byla maskq w stosunku do glçbszych warstw jego osobowosci, byla równoczesnie dia niego czyms na wskros naturalnym: byla wyrazem ogólnego krytycyzmu, który nie mógl ominqc jego wlasnej osoby. Byla ponadto przejawem pewnej wrodzonej jego — mimo wszystko — niesmialosci i... Tovább

Fülszöveg

zapoznanie siç z osobowosciq Witkiewicza jest nieodzownym warunkiem pelnego wnikniçcia w najglçbszy sens jego filozoficznego dziela. Obdarzony wybitnym poczuciem humoru, tym humorem maskowal w duzej mierze swojq osobowosc. Totez kto nie znal go blizej, dostrzegal przewaznie zawsze tylko maskç. Ta maska pokrywala dystans, który go dzielil od otoczenia; stwarzala sztuczn^ bliskosc, której wlasciwie nie bylo i bye nie mogto. Gdy maska ta czasami opadala, ukazywal siç na chwilç czlowiek straszliwie samotny, ponury, rozbity wewnçtrznie, wstrz^sany potçznymi pasjami, miotany wichrem nie znanych przeciçtnemu czlowiekowi uczuc metafizycznych, czlowiek wspanialy, twórczy i na wskros tragiczny. Ale maska autoironii, mimo iz byla maskq w stosunku do glçbszych warstw jego osobowosci, byla równoczesnie dia niego czyms na wskros naturalnym: byla wyrazem ogólnego krytycyzmu, który nie mógl ominqc jego wlasnej osoby. Byla ponadto przejawem pewnej wrodzonej jego — mimo wszystko — niesmialosci i skromnosci. Ale przede wszystkim byla przejawem humoru. Stqd czlowiek, który tak bardzo przerastal swoje otoezenie, zyjqc wsród nas, byl, niestety, tylko bardzo milym i równie moze czçsto, niestety, bardzo nieznosnym, rozgrymaszonym Witkacym. I nie bçdzie moze przesadq, jesli zaryzykujç twierdzenie, ze ten nadany sobie przez Witkiewicza niefortunny pseudonim - stosowany jednak tylko we wspólzyciu z przyjaciólmi i bliskimi znajomymi - byl w znacznej mierze powodem, ze olbrzymia twórczosc tego czlowieka zarówno pod wzglçdem jakosci, jak i wielostronnosci, a nawet ilosci, zostala po czçsci przez wspólczesnych zlekcewazona, w czçsci nie doceniona. Oczywiscie w pol^czeniu z tym, ze byla to twórczosc nowa, trudna, niepokojqca.
Jan Leszczynski
Filozof metafizycznego niepokoju Vissza